شکاندنەوەی ئاڵتون و دراو بە قەرز.

بەناوی خوای بەخشندە و میهرەبانەوە سوپاس و ستایش بۆ پەروەردگاری جیهانیان، وە درود و ڕەحمەت بۆ سەر گیانی پاكی پێغەمبەر ﷺ و گشت كەس و یاران و شوێنكەوتوانی بەگشتی. وەڵام: سەبارەت بە پرسیارەكەی بەڕێزتان:بەڕێزەکەم تۆ ئەگەر زانی بۆ نموونە نرخی دراوەکە بەو شێوازە ئەگۆڕدرێ وە بەو شێوازە زیاد و کەم ئەکا، تۆ ئەتوانی ئاڵتونەکەی بە قەرز بەیدەتێ، یەعنی ئەم پارەی ئەمڕۆ ئەڵێی پێنج گرام ئاڵتون ئەکا بڕۆ پێنج گرام ئاڵتونی بۆ بکڕە، پێنج گرام ئاڵتونی بدەرێ، وە پێشی بڵێ دوای ساڵێک پێنج گرام ئاڵتونم ئەوێتەوە نەک پارەم ئەوێتەوە، چونکە ئاڵتونەکە ئیحتیفاز ئەکا بە نرخی کۆی دراوەکە، ئەشکێ، یا بە درانێک بیدەرێ کە ئەزانی دراوەکە ئیحتیمالی ئەو شکاندنەی نییە کە تمەنەکە ئەشکێ، بیکە بە دۆلار دۆلاری بدەرێ، بیکە هەر دراوێکی تر، بەڵام تۆ ئێستا بیدەیتێ وە داوا بکەی بۆ ئەوەی ساڵێکی کە قەرزەکەت بە نرخی ئەمڕۆ بداتەوە ئەوە شەرعی نییە بە شکاندنەوەی، یەعنی بۆ نموونە تۆ ئەمڕۆ دینارت داوەتێ، یا بۆ نمونەت تمەنت داوەتێ ساڵێکی تر ئەم تمەنە نرخی زۆر زۆر شکاوە، تۆ بتەوێ بە دیناری ئەمڕۆ وەری بگریتەوە ئەمە ناشەرعیە، گوتومان شکاندنەوەی قەرز بە هیچ شێوازێک شەرعی نییە، وە ڕێگە پێدراو نییە. حەل بۆ ئەم بابەتە ئەوەیە یا ئاڵتونی بدەرێ، یا دۆلاری بدەرێ، وە بەوەش بیکە بە قەرز بە ماڵ بەسەرییەوە، بە دراوێک بیدەیت و بیشکێنیتەوە لەمڕۆدا ئەمە حەرامی ئەکا وە دروست نییە، لەبەرئەوە فیعلەن من تەفەهومی وەزعەکە ئەکەم و ئەزانم فیعلەن ئەم دراوانە زۆر بە بەهایەکی خراپ دائەبەزن، بەڵام حەل ئەوەیە کە ئێمە لە سەرەتاوە بۆ خۆمان زەمانەتی قەرزەکانی خۆمان بکەین بەو شێوازەی کە شەرع ڕێگەی پێ ئەدا، بەڵام پێدانی قەرزەکە بە دراوێک دوای ئەوە شکاندنەوەی بە دراوێکی تر شەرعی نییە، مەگەر ئیلا لە ڕۆژی وەرگرتنەوەدا نەبێ، یەعنی ئەمڕۆ تۆ دراوەکەت داوەتێ، ئەو ڕۆژەی کە قەرزەکە دێنێتەوە بە دراوێکی تر ئەو قەرزەکەی هێناوەتەوە، بە سیعری ئەو ڕۆژە ئەیشکێننەوە کە دراوەکەی پێ وەردەگریتەوە، بە هی ئێستا حەرامە. خوای گەورەش زاناترە